Barış MANÇO

(d. 2 Ocak 1943, İstanbul - ö. 1 Şubat 1999, İstanbul) Türk besteci, aranjör, şarkı sözü yazarı, TV programı yapımcısı. Türkiye'de rock müziğin öncülerinden, Anadolu Rock türünün kurucu üyelerinden.


Yaşamı
Mehmet Barış Manço, 2 Ocak 1943 tarihinde, Rikkat ve İsmail Hakkı çiftinin ikinci çocukları olarak İstanbul’da dünyaya geldi. Ailede artık Barış da dahil olmak üzere Savaş Manço, İnci Manço ve Oktay Manço vardı. Annesi Rikkat Hanım, Türk Sanat Müziği sanatçısıydı. Aileden gelen yeteneğiyle ortaokul öğrenimi aldığı yaşlarda müzikle ilgilenmeye başladı. Küçüklüğünde kendi kendine gitar çalmaya başlamış olan Barış Manço annesinden piyano dersleri alarak tekniğini ve müzik bilgisini geliştirdi. Liseye Galatasaray Lisesi’nde başladı.

Müziğe Galatasaray Lisesi’nde başlayan Barış Manço arkadaşlarıyla birlikte iki grup kurdu. Kurduğu ilk grubun adı “Kafadarlar”, ikincisi ise “Harmoniler”di. Daha sonra Şişli Terakki Lisesi’ne geçiş yaptı.

Liseden sonra Belçika Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi’nde 1963 - 1971 yılları arasında resim, grafik ve iç mimari okudu. Bu okuldan birincilikle mezun olup altın madalya aldı. Belçika’da “Les Mistigris” adında bir grupta yer aldı. “Les Mistigris”le beraber iki yıl içerisinde Paris Olympia’da konser verdi. 1966 yılında Paris’te iki 45’lik plak çıkardı.


1967'de Fuat Güner ve Mazhar Alanson ile birlikte “Kaygısızlar” adıyla bir grup kurdu. Aranjman şarkılara tepki göstererek Anadolu’dan beslenen pop folk tarzında müzik yapmaya başladı.


Profesyonel Müzik Yaşantısı
1969 baharında “Dağlar Dağlar” ile büyük bir çıkış yaptı, albüm beş ayda 700 bin adet satışa ulaştı. Bu çalışma, sanatçıya Altın Plak Ödülü’nü de kazandırdı. 1971 yılında Moğollar ile çalıştı. Askerliğini Polatlı'da asteğmen olarak 1971-1973 yılları arasında yaptı. 1973'de Kurtalan Ekspres’i kurdu. İlk klibini yine aynı yıl “Hey Koca Topçu”ya çekti. 1975’te ilk albümü “2023”ü yaptı.

1980 yılında Altın Orfe’de “Nick The Chopper” ve “Ben Bir Şarkıyım” adlı Bulgar şarkısı ile de altın madalyalar aldı. 1981'de çıkardığı "Sözüm Meclisten Dışarı" adlı albümündeki Dönence isimli şarkısı ilk Türk Psychedelic Rock olarak kabül görür. Yurtdışında birçok TV programına konuk olarak katıldı, birçok ülkede konserler verdi. 1983 yılında Eurovision Şarkı Yarışması’na “Kazma” adlı şarkısıyla katıldı, ancak kendi isteğiyle bu parçayı ön elemeden çekti.

Bestelediği 200’ün üzerindeki şarkısı, kendisine 12 altın ve 1 platin albüm ve kaset ödülü kazandırdı. Bu şarkıların bir bölümü daha sonra Yunanca, Bulgarca, Arapça, Farsça, Kürtçe, Japonca, İbranice, Fransızca, İngilizce ve Flemenkçe olarak yorumlandı.


TV programcılığı
Şef kameraman Erkan Umut ve Barış Manço Teotihuacan, Meksika'da (1998)1988 yılının Ekim ayında TRT 1’de çocuk ve aileye yönelik bir eğitim kültür ve eğlence programı olarak başlayan “7’den 77’ye” , 1998 Haziran ayında 370. kez ekrana gelerek Türk televizyonculuğunda ulaşılması zor bir rekora imza attı. “Ekvatordan Kutuplar’a” isimli programında ekibiyle birlikte beş kıtada 100’den fazla değişik yöreye giderek 600.000 km.’ye yakın yol kat etti.

Ayrıca “4 × 21 Doludizgin” adında bir talk-show programının yapımcılığını üstlendi. Ekim 1992'den 1993'ün sonlarına kadar 52 bölüm yayınlandı.

TV programlarının en revaçta olduğu yıllardaki ana yapım ekibi:Yavuz Zafer, şef kameraman; Erkan Umut, kameraman (sonradan şef kameraman); Kenan Eryılmaz, ışık; Binnur Kayak, yardımcı yönetmen; Nilüfer Ülkügüner, yardımcı yönetmen; Dr. Üstun Aydıngöz, projeler koordinatörü; Tamer Şahin, genel koordinatör (aynı zamanda menajeri); Berna Korkut, yapım sorumlusu (önceden TRT yapımlarında kurgucu ve yönetmen); Umut Germeyan, yapım sorumlusu; Belma Korkut, yapım görevlisi (önceden TRT yapımlarında yapım yönetim yardımcısı); Melih Erdem, yapım görevlisi (aynı zamanda konser görevlisi); Can Şahin, yapım görevlisi (aynı zamanda şoför).


Ödülleri
Müzik ve televizyon hayatında sayısız ödül aldı. Bunlardan bazıları 1991'de Türkiye Cumhuriyeti devlet sanatçısı unvanı, aynı yıl Hacettepe Üniversitesi Onursal Doktora unvanı, Uluslararası Teknoloji Ödülü, Japonya Uluslararası Kültür ve Barış Ödülü aldı. Ayrıca, Belçika Krallığı Leopold II Şövalyesi Nişanı, Fransız Kültür Bakanlığı Edebiyat ve Sanat Şövalyesi Nişanı, Türkmenistan Cumhurbaşkanlığı tarafından verilen Türkmen Vatandaşlığı ödülleri vardır.200'ün üzerinde şarkısı olduğu için 12 altın ve 1 platin albüm ve kaset ödülü kazandı.


Özel yaşantısı
1978'de Lale Manço ile evlendi, Doğukan ve Batıkan ismini verdikleri iki erkek çocukları oldu.

Barış Manço, 31 Ocak 1999 gecesi 23:30 sularında Moda’daki evinde kalp krizi geçirdi. Siyami Ersek hastanesine kaldırılan Manço'nun aynı gece (1 Şubat 1999 Pazartesi) saat 01:30'da doktorlar tarafından vefatı açıklandı.

Diskografi

45'likleri
Twistin USA / The Jet - Harmoniler, 1962
Do The The Twist / Let's Twist again - Harmoniler, 1962
Çıt Çıt Twist / Dream Girl - Harmoniler, 1963
Baby Sitter / Quelle Peste / Jenny Jenny / Un Autre Amour Que Toi - Jacques Denjean Orchestra, 1964
Baby Sitter / Quelle Peste - Jacques Denjean Orchestra, 1964
Jenny Jenny / Un Autre Amour Que Toi - Jacques Denjean Orchestra, 1964
Il Arrivera / Une Fille - Les Mistigris, 1966
Bien Fait Pour Toi /Aman Avcı Vurma Beni - Les Mistigris, 1966
Bizim Gibi / Big Boss Man / Seher Vakti / Good Golly Miss Molly - Les Mistigris, 1967
Kol Düğmeleri / Big Boss Man / Seher Vakti / Good Golly Miss Molly - Les Mistigris, 1967
Kızılcıklar / I'll Go Crazy - Kaygısızlar, 1968
Bebek / Keep Lookin - Kaygısızlar, 1968
Karanlıklar İçinde / Trip (To A Fair) - Kaygısızlar, 1968
Bogaziçi / Flower Of Love - Kaygısızlar, 1968
Runaway / Unutamıyorum - Kaygısızlar, 1969
Ağlama Degmez Hayat / Kirpiklerin Ok Ok Eyle - Kaygısızlar, 1969
Kağızman / Anadolu - Kaygısızlar, 1969
Derule / Küçük Bir Gece Müziği - Barış Manço Ve Grubu, 1970
Dağlar Dağlar 1 / Dağlar Dağlar 2 - Barış Manço Ve Grubu, 1970
İşte Hendek İşte Deve / Katip Arzuhalim Yaz Yare Böyle - Moğollar, 1971
Binboğanın Kızı - Kaygısızlar / Ay Osman - Moğollar, 1971
Fil İle Kurbağa - Kaygısızlar / Je Te Retrouverais - Les Mistigris 'toplatıldı, 1972
Ölum Allah'ın Emri / Gamzedeyim Deva Bulmam - Kurtalan Ekspres, 1972
Lambaya Püf De / Kalk Gidelim Küheylan - Kurtalan Ekspres, 1973
Gönül Dağı / Hey Koca Topçu Genç Osman - Kurtalan Ekspres, 1973
Nazar Eyle Nazar Eyle (Gel Yanıma Pazar Eyle) / Gülme Ha Gülme - Kurtalan Ekspres, 1974
Bir Bahar Akşamı / Estergon Kalesi - Kurtalan Ekspres, 1974
Ben Bilirim / 2023 - Kurtalan Ekspres, 1975
Çay Elinden Öteye Rezil Dede / Vur Ha Vur - Kurtalan Ekspres, 1976
Nick The Chopper / Lonely Man - George Hayes Orchestra, 1977
Hal Hal / Eğri Eğri Doğru Doğru Eğri Büğrü Ama Yine De Doğru - Kurtalan Ekspres, 1981

Albümleri
Barış Manço 1, 1962 (?)
Dünden Bugüne, 1971 (Sayan)
2023, 1975 (Yavuz Plak)
Sakla Samanı Gelir Zamanı, 1976 (Yavuz)
Nick the Chopper, 1976 (Yavuz Plak)
Yeni Bir Gün (45.07), 1979 (Yavuz ve Burç Plakçılık)
20. Sanat Yılı Disko Manço, 1980 (Türküola)
Sözüm Meclisten Dışarı, 1981 (Türküola)
Barış Manço 2, 1982 (?)
Estağfurullah... Ne Haddimize!, 1983 (Türküola)
24 Ayar Manço, 1985
Değmesin Yağlı Boya, 1986 (Emre Plakçılık)
Dağlar Dağlar - Barış Manço Klasikleri, 1987 (?)
30 Sanat Yılı Fulaksesuar Manço-Sahibinden İhtiyaçtan, 1988 (Emre Plakçılık)
Darısı Başınıza, 1989 (Yavuz ve Burç Plakçılık)
Ben Bilirim (Derleme), 1989
Sarı Çizmeli Mehmet Ağa (Derleme), 1989
Mega Manço, 1992 (Emre Plak)
Müsaadenizle Çocuklar, 1995 (Emre Plak)
Live in Japan, 1996 (Emre Plak)
Mançoloji, 1999 (Emre Plak)
Barış Manço Anıması, 2000
Baris Mancho, 2000
Yüreğimdeki Barış Şarkıları, 2001
2023 (New), 2004